بستر کشت به محیطی گفته می شود که در آن محیط میتوان گیاهان گلخانه را کشت کرد. فضایی که ریشه گیاهان در آن قرار می گیرند را بستر می نامند.

اغلب در روشهای نوین کشت مانند هیدروپونیک (کشت بدون خاک یا آب کشت) از بستر های جدید با ویژگیهای مناسب استفاده می کنند. در جهان رو به پیشرفت صنعت، کشاورزی نیز پا به پا در حال توسعه است و روشهای نوین همه روزه ازهمه جای جهان نمود پیدا میکنند. روشهای جدید کشاوری شریعا جای روشهای قدیمی تر را می گیرد و بهره برداری ها از کشاورزی رو به بهبود می یابد. هدف تمام کشاورزان صنعتی تولید بیشتر و باکیفت تر با هزینه های کمتر امروزه می باشد. از این رو بستر های کشت با ویژگیهای خاص توانسته اند کمک شایانی به کشاورزان صنعتی کنند و در کنترل تولید و کنترل هزینه ها تولید سودمندتری را به ثمر برسانند.

در اینجا چند مورد از انواع بستر کشت گلخانه ای مرسوم را معرفی خواهیم کرد

پشم سنگ یا پشم معدنی Rockwool

از الیافی شدن مواد معدنی به وجود می آید. به صورت مکعبی که در وسط آن حفره ای برای بذر یا نشا طراحی شده استفاده می شود. بافت آن شباهت بسیاری به پشم شیشه دارد و همانطور سوزش آور می باشد. به خوبی رطوبت را حفظ می کند و از خود عبور میدهد و می تواند آبرسانی مناسبی انجام بدهد. بیشتر برای تولید نشا از آن استفاده می کنند بسیار ماندگار است و قیمت بالاتری در مقایسه با برخی از بستر ها دارد.

مکعب واحه

برای کشت بذر و قلمه زنی تعبیه شده و بسیار شبیه پشم سنگ می باشد. برای جوانه زنی استفاده می شود اما لازم نیست مدام خیسانده بشود. این بستر کشت دارای ph خنثی بوده و قابلیت نگهداری آب زیادی است. تقریبا تطبیق پذیر است و در کشت هیدروپونیک نیز مورد استفاده می باشد  .

گلوله های معدنی لیکا یا پوکه

با گرم شدن و گسترش خاک رُس توپ های کوچک بوجود می آیند. گرچه به شکل سنگ هستند اما در واقع از خاک رس به درست شده اند و به این دلیل از گیاهان حمایت خوبی می کنند. ظرفیت نگهداری آب خوبی ندارند و زود خشک خواهند شد، پایدار و قابل استفاده مجدد می باشد و از دیگر بسترها گرانتر است.

پوسته برنج

از پوسته و ضایعات برنج نیز می توان به عنوان بستر کشت استفاده کرد. ph این بستر کشت گلخانه که خنثی نیست و بین ۵.۸ تا ۷.۲ است. پوسته تازه برنج استریل نمی باشد و می‌تواند حاوی میکروارگانیسم و آفت های مخرب باشد. آب را خوب تخلیه می کند ولی زود تجزیه می شود. کاملاً ارگانیک و با محیط زیست نیز سازگار می باشد.

پرلیت

پرلیت یک محیط کشت پرطرفدار می باشد و در کشاورزی صنعتی برای افزودن هوا به خاک از آن استفاده خواهد شد. یک نوع ماده معدنی یا شیشه آتشفشانی می باشد که تحت حرارت شدید و سریع ایجاد می شود. دارای شکلی حبابی شبیه پاپ کورن می باشد. پرلیت آب را به خوبی می مکد و به دلیل طبیعت متخلخل می توان آن را به راحتی شست. روی آب شناور می ماند قادر به نگهداشتن هوا می باشد و ph خنثی دارد. این محصول به ندرت به تنهایی استفاده می شود و اغلب با کوکوپیت و پالم پیت ترکیب می شود.

پرلیت دارای ذرات ریز متخلخل می باشد و هنگام استفاده از آن باید از ماسک استفاده کرد یا قبل از استفاده باید آن را غبار شویی کنید.

پیت ماس Peatmoss

یک ماده فیبره مرده می باشد که در محیط باتلاقی سرد و اسیدی به وجود می آید در این محیط ها خزه ها و موجودات به یک ماده ی فشرده ی قهوه ای تبدیل می شوند که به آن پیت ماس میگویند. این فرایند بسیار طولانی می باشد و گاهی به هزار سال زمان نیاز است؛ از این رو این بستر تجدید پذیر و سازگار با محیط زیست می باشد ! اما توانایی نگهداری آب بالایی دارد و زود خیس می شود.

تغذیه و آب رسانی در این بستر کشت سریع می باشد.

• عاری از باکتری و علف هرز
• فشرده نیست
• نگهداری خوب آب
• اما اسیدی می باشد و تجدید پذیر نیست و گران قیمت است

کوکوپیت

مرسوم ترین بستر کشت می باشد که از پس مانده میوه نارگیل تولید میشود! قابلیت نگهداری آب بالایی دارد و سریع آبرسانی میکند. PH حدود 6 آن شرایط مناسبی برای کشت ایجاد میکنند و بسیار سبک و متخلخل می باشد. اگر درست ضد عفونی شود عاری از هرگونه آلایندگی مانند باکتری قارچ و علف می شود.

دارای ماندگاری خوبی می باشد  تجدید پذیر است و کاملا با محیط زیست سازگار است.

• قیمت مناسبی دارد
• کشت در آن آسان است
• در طولانی مدت سطح آن سفت می شود و در هوا دهی به ریشه دچار مشکل می شود
• این محصول از کشور هند و سریلانکا وارد ایران می شود

بیشتر بدانید

پالم پیت

از سربرگها و تنه نخل درست می شود و محصول بومی ایران می باشد.

این بسترکشت بسیار شبیه به کوکوپیت است  PH 6 شرایط مناسبی برای کشت انواع گیاهان شستشو و ضد عفونی است و با این کار عاری از هرگونه آلودگی میشود. شوری قابل کنترل با آبشویی، تخلخل بالا، بدون سفت شدن در طولانی مدت و تجدید پذیری از قابلیت های این محصول می باشد و همچنین کاملا با محیط زیست سازگار می باشد. با تمام این ویژگیها با توجه به اینکه محصول داخلی است از قیمت بسیار مناسبی برخوردار می باشد از این رو چایگزین مناسبی برای انواع بستر کشت به حساب می آید.